Diety w chorobach
Niedokrwistość
Dieta w niedokrwistości
Co to jest niedokrwistość (anemia)?
Niedokrwistość inaczej anemia jest to zbyt niski poziom hemoglobiny i mała liczba krwinek czerwonych we krwi. Krwinki czerwone (erytrocyty) odpowiadają za transport tlenu do tkanek i narządów, możliwe jest to za pomocą globiny i hemu. Dlatego też istotne jest spożywanie u osób z niedokrwistością produktów bogatych w żelazo hemowe. Niedokrwistość stwierdza się w momencie, gdy poziom hemoglobiny maleje do 85% w stosunku do prawidłowych norm.
Do niedokrwistości żywieniowej prowadzi niedobór żelaza, folianów oraz witamin B12 i B6. Najczęściej diagnozowana jest niedokrwistości spowodowana niedoborem żelaza. Jednak rozróżniamy jeszcze anemię megaloblastyczną, złośliwą, aplastyczna, sierpowatokrwinkowa i hemolityczna. Do osób będących w grupie ryzyka pod względem zachorowania znajdują się dzieci do 3 roku życia, kobiety w wieku rozrodczym oraz osoby wykluczające ze swojej diety mięso.
Na rozwój niedokrwistości ma wpływ wiele czynników. Pod uwagę tu należy wziąć zarówno czynniki genetyczne, żywieniowe jak również środowiskowe. Wymienić można między innymi: obfite krwawienie miesiączkowe, krwawienia po zabiegach operacyjnych, dietę ubogą w żelazo oraz foliany, okres ciąży i laktacji, choroby układu pokarmowego, reumatyzm, nowotwory oraz niedobory żywnościowe.
Najczęstszymi objawami niedokrwistości są wszelkie dysfunkcje ze strony układu nerwowego, między innymi zawroty głowy, problem ze skupieniem i pamięcią. U dzieci często występują problemy z nauką. Obserwuje się również zaburzenia w pracy układu krążenia.
Na przyswajanie tego pierwiastka w organizmie wpływ ma nie tylko jego zawartość w pożywieniu, ale także odpowiednia forma i skład diety. Składnik ten występuje w dwóch odmianach: hemowej i niehemowej, które różnią się zasadniczo stopniem przyswajalności. Żelazo hemowe obecne jest tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego i jego wchłanianie z produktów spożywczych wynosi około 20%.
Przyswajalność żelaza niehemowego, którego źródłem są produkty roślinne jest z kolei niewielka. Waha się w granicach od 1% (szpinak) do 5% (chleb pszenny). Wchłanianie żelaza niehemowego zależy od składu diety. Zawartość tego pierwiastka maleje w obecności fitynianów, szczawianów, tanin, fosforanów, zasadowego pH, niektórych białek roślinnych, polifenoli oraz wapnia. Wchłanianie żelaza można polepszyć poprzez dodanie mięsa lub witaminy C.
Co musisz dodatkowo zrobić dla swojego zdrowia?
Wprowadź do diety produkty bogate w żelazo, takie jak: wątróbka, warzywa strączkowe, natka pietruszki, podroby, chude czerwone mięso, jaja, orzechy, pomidory
Żelazo lepiej się wchłania w obecności kwasu foliowego i witaminy C. W związku z tym, warto łączyć produkty bogate w żelazo z zielonymi warzywami i owocami oraz warzywami bogatymi w witaminę C. Wśród produktów bogatych w witaminę C wymienić można: cytrusy, paprykę, natkę pietruszki, kiszonki.
Należy zwrócić uwagę na produkty mleczne w diecie. Stanowią one bogate źródło wapnia, który jest pierwiastkiem antagonistycznym do żelaza. Wapń obniża więc wchłanianie żelaza w posiłku. Warto rozdzielać więc między posiłkami produkty bogate w wapń (np. nabiał) od dań zawierających żelazo (np. mięso).
Wybieraj chleb wypieczony na naturalnym zakwasie, który niższą zawartość kwasu fitynowego. Kwas ten zmniejsza ilość żelaza wchłanianego z pokarmów.
Unikaj popijania posiłków kawą czy herbatą. Taniny w nich zawarte reagują z organicznym żelazem i hamują jego wchłanianie z przewodu pokarmowego. Nie trzeba całkowicie zrezygnować z picia kawy i herbaty, warto pamiętać, by pić je dopiero po pewnym czasie od posiłku. Herbatę i kawę można zastąpić napojami bogatymi w witaminę C, takimi jak woda z cytryną, czy naturalnie wyciskane soki z cytrusów.
